بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی در خصوص برنامه‌درسی آموزش علوم مبتنی بر ویژگیهای ماهیت علم

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت‌علمی در خصوص برنامه‌درسی آموزش علوم مبتنی بر ویژگیهای ماهیت علم در دانشگاه است. بدین منظور، از جامعه آماری که شامل اعضای هیئت علمی رشته‌های فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و زمین‌شناسی و گرایشهای مرتبط در دو دانشگاه اصفهان و صنعتی اصفهان بود، 75 نفر به عنوان نمونه آماری در این پژوهش شرکت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته سنجش دیدگاه اعضای هیئت علمی بود. جنبه‌های اصلی مورد سنجش ماهیت علم در این ابزار عبارت بودند از : موقتی بودن علم، مبنای تجربی علم، خلاقیت در علم، نقش ذهنیت در علم، تأثیر مسائل اجتماعی و فرهنگی بر علم، نقش مشاهده و استنتاج و نظریه و قانون علمی. این مؤلفه‌ها در چهار عنصر اساسی برنامه‌درسی؛ یعنی هدفها، محتوا، اجرا و ارزشیابی و در دو وضعیت موجود و مطلوب بررسی شدند. ضریب آلفای کرونباخ برای این مقیاس سنجش برابر 84/0 محاسبه شد. داده‌های پژوهش با روشهای آماری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از نظر اعضای هیئت‌علمی در وضعیت موجود برنامه‌های درسی در هیچ یک از عناصر برنامه‌درسی؛ یعنی هدفها، محتوا، اجرا و ارزشیابی مبتنی بر مؤلفه‌های ماهیت علم نیستند. با این حال، از نظر آنها هدفهای برنامه‌درسی از نظر برخورداری از مؤلفه‌های ماهیت علم به وضعیت مطلوب نزدیک‌ترند. در این بین ارزشیابی برنامه‌درسی از نظر رعایت مؤلفه‌های ماهیت علم، بیشترین اختلاف را با وضعیت مطلوب دارد. از نظر اعضای هیئت علمی در برنامه‌های درسی در وضعیت مطلوب، برای همسویی با مؤلفه‌های هفت‌گانه ماهیت علم، باید بیشترین توجه به دو عنصر اجرا و ارزشیابی برنامه‌درسی معطوف شود.